GLS

Ommelander Maquette Bouw Collectief

GLS Groninger lokaalspoorwegmaatschappij

Buiten de lokaalspoorlijnen die op Delfzijl aansloten was er nog een maatschappij die een spoorlijn in de provincie aanlegde. De GLS behartigde de belangen van het westelijke stuk Groningen dat ingesloten werd door de Staatspoor lijnen Groningen-Leeuwarden en Groningen-Delfzijl. De eerste lijn die door deze maatschappij aangelegd werd was de lijn Sauwerd-Roodeschool. Deze lijn is aangelegd tussen 1891 en 1893 en is nog steeds in gebruik. Later kreeg deze lijn nog aansluiting op de Eemshaven.

Een tweede lijn die door de GLS werd aangelegd was de lijn van Winsum naar Zoutkamp. De plannen hiervoor stammen uit een comité die in 1908 door een aantal inwoners van het marnegebied opgericht werd. De lijn zou voor het vervoer van vlas en suikerbieten van en naar de Lauwerszee-haven Zoutkamp gebruikt gaan worden. Ook aan personenvervoer werd al gedacht.

De GLS nam de ideeën over en wilde ze gaan uitvoeren mits er subsidie door de aanliggende gemeenten en het comité verstrekt werd. De lijn zou ongeveer de loop van de tramweg van de NV Tramwegmaatschappij Winsum - Ulrum gaan volgen. Het traject werd doorgelegd naar Zoutkamp waar ook een tractieterrein zou moeten komen. In Zoutkamp werd er ook nog een spoor naar de haven gelegd.

De lijn kreeg een lengte van 18,6 kilometer. Voor de spoorbaan moest van 95 verschillende eigenaren grond gekocht worden. Samen met het materiaaltekort wat door de eerste wereldoorlog ontstaan was duurde het nog tot 1 april 1922 voordat de eerste trein kon rijden. De dag ervoor reed de paardentram voor het laatst. In tegenstelling tot de andere lokaalspoorwegmaatschappijen werd de opening rustig gevierd. De zuinigheid zat er al op tijd in. De kosten voor de aanleg van de spoorbaan waren inmiddels ook al tot het drievoudige van het oorspronkelijke geraamde bedrag gestegen.

Aan de lijn verschenen de volgende stations:

	Eenrum
	Wehe den Hoorn
	Leens
	Ulrum
	Zoutkamp

Verder kwam er nog een stopplaats bij de Breweelsterweg (tussen Leens en Ulrum).

De exploitatie werd gestopt op 2 oktober 1938, waarna de lijn op 1 januari 1940 genaast werd. Van 10 juni tot en met 24 november wordt de lijn weer in gebruik genomen door het tekort aan benzine en autobussen, het goederenvervoer bleef nog tot 26 oktober 1942 voortbestaan.

Een korte tijd later worden de spoorstaven door de bezetter verwijderd om later als wapenstaal aan het oostfront weer terug te keren..

Zoals van alle spoorlijnen zijn er ook van deze spoorlijn nog restanten terug te vinden.

	Het stationsgebouw van Leens. Dit gebouw biedt onderdak aan de politie. Aan de buitenkant van het gebouw is weinig veranderd.
	Aan beide zijden van het dorp Eenrum liggen er brughoofden van de bruggen over het kanaal van Baflo naar Mensingeweer en de brug over het Hoornsche maar.
	Het stationsgebouw van Ulrum. Ook dit gebouw ziet er nog bijna net zo uit als toen het gebouwd is. Er gaan echter geruchten dat het gebouw als seniorenwoningen opgedeeld gaat worden.
	Een deel van de spoorbaan tussen Ulrum en Zoutkamp is nog duidelijk zichtbaar.
	Het stationsgebouw van Zoutkamp. Eind jaren 70 heeft dit gebouw na een grote brand zijn statige kap verloren en staat er sindsdien als een ietwat groot uitgevallen bungalow bij.

Op stationsweb kunt u informatie vinden over de stations aan deze lijn